Gaztelako koroaren okupazioak Ameriketan iraun zuen hirurehun urteluzeetan, gizateriaren lapurreta eta genozidio handienetako batgertatu zen. XIX. mendearen bigarren erdialdean sortutako historianazional espainiar batek suntsipen hura ukatzeaz gain, gaitz guztienerrua Inperio Espainiarraren aurkako Elezahar Beltz ospetsuari egozten dio, zeina ingelesek, frantsesek eta alemaniarrek (hau da, Gaztelakoorbitatik kanpo zegoen mundu guztiak) sortu baitzuten.



Halaz ere, ez zen beharrezkoa horrelako legendarik erabiltzeakonkistatzaileek Ameriketan eragindako sarraski, kulturen suntsipeneta espoliazio mailaz ohartzeko. Nahikoa da Gaztelako agintari zibil,erlijioso eta militarren testuak irakurtzea, bertako biztanleeieragindako hondamendiaz eta, trukean, inbaditzaileek lortutakoaberastasunaz ohartzeko. Izan ere, soldaduekin batera helburu bakarrazuten elizgizonak, epaileak eta gobernariak joan ziren: ahalik etagastu txikienarekin etekin handiena lortzea, horretarako edozeinbaliabide erabilita ere.



Eta suntsipen horretanbadute zerikusirik Gaztelako koroaren zerbitzura joandako euskaldunek. Azken horiei buruz ari da liburu hau: "Antilletan galdurik".



Hala ere, abenturazale, mertzenario, gobernadore etapiraten anabasa hartan (Francisco Garai, Katalina Erauso, BizenteIkuza edo Mixel Etxegorria, besteak beste), askatzaileak eta koroarenaurka matxinatuak ere izan baziren, atrebentzia hura beren biziazgaresti ordaindu zutenak, hala nola Lope Agirre edo Xabier Mina,zeinak Espainian gaizkiletzat eta Ameriketan heroitzat hartubaitzituzten. Era berean, ez dugu ahaztu nahi izan Ameriketako jendea, hala nola Leftraru, Caupolican edo Lemba bezalako errebeldeak,espainiarrei aurre egin zietenak beren etxeak, familiak, bizimodua eta askatasuna babestearren, nahiz eta beste askotan bezala kukuak okerjo zituen.