Mari Luz Estebanek poema-bilduma guztietan harreman-sareetan arakatudu, gutasunak zein nitasunak gorpuztean elkarrekiko harremanek,afektuek eta pentsamenduek zer-nolako eragina duten poetikokiadieraziz. Lehen poema-bilduman, "Amaren heriotzak libreago eginninduen" (Pamiela, 2013), amaren genealogiak arakatzearekin batera,senidetasun- zein afektu-sareek sorturiko tentsio, desira, zauri zeingrinak arakatu zituen, bigarren poema-bilduman, "Andrezaharrenmanifestua" (Pamiela, 2019), zahartzea bizitzeko, gorpuzteko etabirpentsatzeko moduez jardun zuen, begirada feminista ardatzizanda.



Hirugarren bilduma honetan, genealogiageografikoetan, kulturaletan, sozialetan zein linguistikoetan arakatudu, askotariko adarkatzeez osaturiko genealogia afektibo etapolitikoak poetikoki gorpuzteko. Lehen atalean, oroitzapenen txatalpoetikoak osatzen ditu, haurtzaroko geografia afektiboetan arakatuz,klase-kontzientziaren ernamuinak eta hizkuntza-kontzientziarenernamuinak aletuz. Kontzientzia ernaltze horren bizipen, eszena edooroitzapen modura gorpuzten direnek, pixkanaka teorizatze poetikorantz egiten dute jauzi. ?Teoria maketoa? izeneko atalean kontzientziaernaltze horrek sorturiko gogoeta poetikoa harilkatzen du, berepoetika edo bide estetikoa argitzeko urrats garrantzitsu bihurtzendena. Bertan gurutzatzen dira aurreko ataletan printzaka aletuz joandiren zapalkuntza horien kontzientziak (feminista, herri-, hizkuntza-eta klase-kontzientzia?), posizio poetiko-politiko berri bat sortzeko, subjektu maketoarena, XXI. mendeko begirada batetik zeharkaturikoa.Berriro ere subjektu poetiko-politiko bat sortzeko gaitasuna erakutsidu Mari Luz Estebanek, XX. mendeko hainbat zapalkuntza gurutzatugogoeta poetikora bilduz, XXI. mendekoak birpentsatzeko akuilu poetiko pizgarri direnak. (Iratxe Retolaza)