A presente obra re£ne, en versi¢n actualizada, os contidos dos tresvolumes que inauguraron hai m is dunha d?cada a colecci¢n Òlga e queintentaban achegar unha visi¢n do cultivo literario nas terrasasturianas de expresi¢n galega. A historia do galego escrito nooccidente de Asturias garda un claro paralelismo con Galicia. Tan s¢coa implantaci¢n do Estado das Autonom¡as comezan a marcarse sensibles diferenzas entre as d£as comunidades. Basicamente, por non secontemplar na primeira a normalizaci¢n do galegoasturiano. Por m isque o Rexurdimento se consolide no s?culo XIX (Rosal¡a de Castro,Eduardo Pondal, Curros Enr¡quez...), non triunfa con autoresgalegoasturianos ata principios do XX. Fitos significativos foron AVeiga de Ribadeo (1913) de Antol¡n S. Mediante, Amarguras dun viaxe(1920) de Ram¢n Garc¡a Gonz lez e Un feixe de tapiegadas. Pasillo endialecto tapiego en un acto y en prosa (1921) de Conrado Villar Loza.O primeiro, co galego com£n como referente e, os outros, usando asfalas vilegas de Castropol e Tapia, respectivamente. Cen anos despois, mant?¤ense os dous criterios: persoas que utilizan o materialling¡stico com£n e persoas que rexistran s¢ formas locais. A iso£nese a ortograf¡a. Hai quen ten como referente as normas da RealAcademia Galega, quen prefire as da Academia de la Llingua Asturiana,quen segue modelos lusistas e quen se decanta por unha opci¢n persoal, ignorando calquera proposta estandarizadora. Malia esta situaci¢n, ?m is o que nos une a todos ca o que nos separa e a vestimenta gr ficanon borra a galegoasturianidade, un aspecto cohesionante para termosen conta   hora de defender unha lingua cunha chea de factores encontra para a s£a existencia.